Triệu chứng cúm A ở trẻ như thế nào? Khi nào cần đưa con đến bệnh viện?

1. Cúm A là bệnh gì?

Bệnh cúm A là căn bệnh nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính thường lưu hành khi thời tiết chuyển mùa, do các chủng virus phổ biến như A/H1N1, A/H3N2, A/H5N1, A/H7N9 gây nên.

Cúm A là bệnh thường xuất hiện ở thời điểm giao mùa

Trong đó, chủng A/H7N9 và A/H5N1 là những chủng virus thường lưu hành ở gia cầm, có khả năng lây lan sang người và tạo thành dịch. Căn bệnh cúm A thường bị nhầm lẫn với căn bệnh cảm thông thường do những dấu hiệu tương tự. Tuy nhiên, căn bệnh phát triển nhanh, tiềm ẩn nhiều nguy hiểm và có nguy cơ cao bùng phát thành dịch và đại dịch.

 

2. Các chủng virus cúm A thường gặp

Virus cúm A thường xuyên thay đổi và có khả năng gây ra những trận đại dịch lớn. Hiện có rất nhiều chủng virus A đang lưu hành trên toàn cầu, trong đó phổ biến nhất là các chủng A/H1N1, A/H5N1, A/H3N2, A/H7N9.

Căn bệnh cúm A/H1N1

Căn bệnh cúm A/H1N1 là chủng virus được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ghi nhận vào năm 2009. Lúc đầu, cúm A/H1N1 có cái tên là “cúm heo” vì các nhà khoa học cho rằng chủng cúm này có nguồn gốc từ heo. Căn bệnh cúm A/H1N1 có tốc độ lây lan nhanh, dễ bùng phát thành các đợt dịch và đại dịch.

Tuy không nguy hiểm như các loại cúm như A/H5N1 hay A/H7N9, nhưng cúm A/H1N1 có khả năng gây bội nhiễm, viêm phổi nặng, suy đa tạng hoặc thậm chí là tử vong ở một số người có căn bệnh mãn tính. Mỗi năm, trên thế giới ghi nhận 250.000 – 500.000 ca tử vong do cúm.

 

Căn bệnh cúm A/H5N1

Sự bùng phát của virus A/H5N1 đã giết chết hàng chục triệu gia cầm năm 1997. Từ tháng 12/2003 – 6/2008 đã có 243 người qua đời do cúm gia cầm trong tổng số 385 trường hợp nhiễm ở 15 quốc gia, trong đó chủ yếu là các nước Châu Á. Indonesia được ghi nhận là quốc gia có nhiều trường hợp không qua khỏi do cúm A H5N1 nhất.

Chủng loại virus cúm A rất đa dạng

 

Căn bệnh cúm A/H3N2

Virus cúm A/H3N2 gồm 2 gen từ virus A là: hemagglutinin H3 và N2 neuraminidase, có thể lây lan cho chim, người và động vật có vú. Virus cúm A/H3N2 lưu hành trên toàn thế giới dưới dạng virus A theo mùa.

Trong những năm virus A/H3N2 chiếm ưu thế, nhiều ca phải nhập viện và thậm chí là tử vong. Những ca căn bệnh nặng xảy ra chủ yếu ở người lớn tuổi, từ 65 tuổi trở lên.

 

Căn bệnh cúm A/H7N9

Tháng 3/2013, lần đầu tiên các ca nhiễm virus A/H7N9 được phát hiện tại Trung Quốc và nhanh chóng bùng phát mạnh thành những trận đại dịch. Đây là loại virus có độ nguy hiểm cao, có khả năng lây truyền sang người.

Ở người, cúm A/H7N9 có khả năng phân chia và tăng lên trong các cơ quan hô hấp, tiêu hóa, sinh sản, tiết niệu, tồn tại trong dịch tiết như nước mũi, nước bọt, nước mắt và phân.

Đến nay, những người nhiễm virus A/H7N9 hầu hết đều được ghi nhận nhiễm viêm phổi. Đối với những ca nặng, không được chữa trị đúng thời điểm có thể dẫn đến tử vong. Có ít ca nhiễm virus A/H7N9 có dấu hiệu giống cúm tự hồi phục mà không cần sự can thiệp của các giải pháp y tế.

 

3. Triệu chứng cúm A ở trẻ

Thông thường, để nhận biết cúm A, người căn bệnh căn cứ vào các triệu chứng cúm A ở trẻ như: sốt, nhức đầu, đau mình, hắt hơi, chảy mũi. Trẻ nhiễm cúm A nghiêm trọng có thể bỏ bú, bỏ ăn, lòng bàn tay, gan bàn chân lạnh, thở nhanh, li bì. Một số ca đặc biệt nghiêm trọng, trẻ có thể sốt cao kèm co giật.

Ngoài ra, một số triệu chứng cúm A ở trẻ như viêm họng, hắt hơi, ho. Những ca cúm A kéo dài, căn bệnh phát triển nghiêm trọng có thể gây tức ngực, khó chịu và ho khan.

Sốt là triệu chứng cúm A thường gặp ở trẻ

Ở trẻ bị nhiễm cúm A, dấu hiệu sốt thường phổ biến với trẻ dưới 24 tháng tuổi. Khi cúm A ở thể nhẹ, trẻ có thể sốt từ 38 độ trở lên, kèm theo các triệu chứng cúm A ở trẻ như nhức đầu, mỏi cơ, lười vận động, ho. Trong một số ca, trẻ có thể nôn trớ nhiều lần, háo nước.

Rất khó để phân biệt sốt do cúm A và sốt do lý do khác. Thông thường, khi bị cảm lạnh, trẻ nhiễm bệnh thường sốt cao kéo dài hơn khi bị nhiễm bệnh cúm A.

 

4. Cúm A ở trẻ có nguy hiểm không?

Câu trả lời là CÓ. Căn bệnh cúm A là căn bệnh phổ biến, nguy hiểm đối với người lớn và trẻ, đặc biệt dễ lây lan. Các chủng virus A có khả năng tồn tại lâu trong môi trường bên ngoài, có thể tồn tại lên đến 48h trên các bề mặt như tay nắm cửa, bản, ghế, tủ. Virus có khả năng tồn tại ở bề mặt quần áo lên đến 12 giờ, duy trì 5 phút trong lòng bàn tay.

Căn bệnh cúm A ở người có dấu hiệu từ nhẹ đến nặng, khác nhau tùy theo hiện trạng sức khỏe của từng người. Các dấu hiệu khi nhiễm virus A có một số điểm tương đồng với khi nhiễm chủng virus thường.

Biến chứng nặng nhất khi nhiễm căn bệnh cúm A là suy hô hấp, với dấu hiệu khó thở, thở gấp, đờm có lẫn máu. dẫn đến bị viêm phổi, thiếu oxy và thậm chí là tử vong.

Do đó ngay khi có các yếu tố dịch tễ như sốt, dấu hiệu viêm long đường hô hấp, căn bệnh nhân cần đến đơn vị y tế gần nhất để xét nghiệm và chẩn đoán xác định nhiễm chủng virus nào để có kế hoạch chữa trị phù hợp.

 

Căn bệnh cúm A dễ lây lan

Căn bệnh cúm A là một căn bệnh lây lan, có khả năng lây lan trên diện rộng. Bệnh chủ yếu sẽ lây nhiễm qua hai con đường là:

• Qua giọt bắn: khi người căn bệnh nói chuyện, ho, hắt hơi sẽ bắn ra những giọt dịch chứa virus từ đường hô hấp. Khi người lành hít phải sẽ bị nhiễm virus A.
• Bằng cách người bệnh tiếp xúc với đồ vật: Bề mặt có chứa các giọt nước bọt hay dịch tiết mũi họng của người căn bệnh bắn ra bám vào, sau đó đưa tay lên mũi, miệng.
• Căn bệnh cúm A có khả năng lây nhanh từ người sang người trong khoảng thời gian từ 1 ngày trước cho đến 7 ngày sau khi nhiễm căn bệnh.

 

Căn bệnh cúm A gây biến chứng nguy hiểm

Trẻ nhỏ là đối tượng dễ nhiễm cúm và nguy cơ cao gặp các biến chứng cúm do hệ miễn dịch còn chưa phát triển toàn diện.

Đặc biệt, ở những trẻ có căn bệnh nền như hen suyễn, có bất thường về thần kinh, trẻ có căn bệnh mãn tính, nội tiết, thận, gan hoặc căn bệnh lý rối loạn chuyển hóa, thừa cân, tim mạch, căn bệnh về máu, dùng corticoid, aspirin hoặc hóa trị liệu trong dài hạn, trẻ nhiễm HIV thường có nguy cơ gặp những biến chứng cao hơn so với những đứa trẻ bình thường.

Cúm A có thể gây biến chứng ở trẻ em

Các biến chứng có thể xảy ra khi trẻ nhiễm cúm A gồm: suy hô hấp, viêm màng não, viêm cơ tim, nhiễm khuẩn thứ phát, viêm tai giữa, viêm phổi, viêm thanh khí phế quản. Những ảnh hưởng do cúm A gây ra nếu không được phát hiện và can thiệp đúng thời điểm có thể ảnh hưởng lớn đến sức khỏe, tính mạng và sự phát triển sau này của bản thân đứa trẻ.

Ba mẹ cần chú ý 4 dấu hiệu cúm a trở nặng sau đây để có thể đúng thời điểm đưa trẻ đến căn bệnh viện:

• Sốt cao ở nhiệt độ từ 39 độ trở lên, không đáp ứng thuốc hạ sốt.
• Trẻ nằm li bì, mệt mỏi, kém ăn, bỏ ăn, nôn trớ, chân tay lạnh.
• Co giật.
• Khó thở, thở nhanh.

 

5. Phân biệt triệu chứng cúm A ở trẻ và cảm lạnh

Cảm lạnh và cảm cúm là hai loại bệnh khác nhau. Cảm lạnh vô hại và tự hết sau một thời gian. Thỉnh thoảng cảm lạnh có thể dẫn đến nhiễm trùng thứ cấp, chẳng hạn như nhiễm trùng tai. Căn bệnh cúm có thể dẫn đến các biến chứng, chẳng hạn như viêm phổi và thậm chí tử vong. Hãy tìm hiểu sự khác biệt này qua bảng sau đây:

Phân biệt cảm lạnh và cảm cúm

 

6. Chẩn đoán cúm A ở trẻ

Các phương pháp xét nghiệm chẩn đoán triệu chứng cúm A ở trẻ bao gồm:

• RT-PCR: là phương pháp có độ đặc hiệu cao và điển hình nhất để kiểm tra và phân loại virus. Phương pháp này trả về kết quả trong vòng 4 - 6 giờ.
• Miễn dịch huỳnh quang: có độ nhạy và đặc hiệu thấp hơn phương pháp RT-PCR, nhưng trả về kết quả chỉ sau vài giờ nhận mẫu bệnh phẩm.
• Xét nghiệm nhanh (RIDTs): có kết quả sau 10 - 15 phút nhưng chính xác không cao như các loại xét nghiệm cúm khác, vì điều này vẫn có thể bị cúm mặc dù kết quả xét nghiệm nhanh là âm tính. Hiệu suất của xét nghiệm phụ thuộc nhiều vào độ tuổi bệnh nhân, thời gian nhiễm căn bệnh, loại bệnh phẩm và chủng virus. Xét nghiệm cấp tốc có độ nhạy và đặc hiệu thấp nên cần kết hợp với những cách xét nghiệm chẩn đoán khác khi kết quả xét nghiệm nhanh âm tính.
• Phân lập virus: không phải là xét nghiệm sàng lọc, nhưng trong thời gian căn bệnh cúm hoạt động nên thực hiện trên mẫu bệnh phẩm thu thập từ những cá nhân nghi ngờ nhiễm cúm, đặc biệt là những đối tượng có yếu tố dịch tễ với cúm.
• Xét nghiệm huyết thanh: nhằm áp dụng cho mục đích chẩn đoán hồi cứu và nghiên cứu là chủ yếu, thường không phổ biến để phát hiện virus ở người nhằm kiểm soát căn bệnh cấp tính.

Độ chính xác của các xét nghiệm phụ thuộc vào phòng xét nghiệm, loại xét nghiệm dùng, cán bộ xét nghiệm, loại bệnh phẩm, chất lượng bệnh phẩm, thời gian tính từ khi thu thập bệnh phẩm so với thời gian khởi phát căn bệnh. Bên cạnh các xét nghiệm được thực hiện, việc chẩn đoán xác định căn bệnh còn kết hợp với các dấu hiệu lâm sàng và đặc điểm dịch tễ học.

 

7. Điều trị cúm A ở trẻ

Đa phần các căn bệnh nhân nhiễm cúm A có thể khỏi sau khoảng 7-10 ngày nếu chữa trị đúng phương pháp. Hầu hết các ca được đề xuất chữa trị tại chỗ, chỉ có một số ít căn bệnh nhân phát triển nặng phải được chữa trị và cấp cứu đúng thời điểm tại các đơn vị y tế.

Theo mức độ phát triển của căn bệnh, chữa trị cúm A có các phương pháp sau:

• Điều trị trẻ cúm A tại nhà

Với những căn bệnh nhân nhiễm cúm A, các dấu hiệu ở mức độ nhẹ, không biến chứng có thể được chăm sóc và chữa trị tại nhà.

• Điều trị cúm A ở trẻ tại đơn vị y tế

Với những ca phát triển nặng hơn, xuất hiện biến chứng, để chữa trị cúm A người căn bệnh cần được đưa đến các đơn vị y tế có đầy đủ điều kiện cấp cứu và hồi sức ban đầu để được theo dõi, xét nghiệm và đề xuất dùng thuốc kháng virus phù hợp.

 

8. Cách chăm sóc trẻ bị nhiễm bệnh cúm A

Khi trẻ bị nhiễm bệnh cúm A, ba mẹ nên thực hiện các giải pháp sau để chăm sóc trẻ được tốt nhất cũng như không làm lây lan cho người khác.

• Cho trẻ cách ly tại phòng riêng, tối thiểu là 7 ngày tính từ khi xuất hiện các dấu hiệu đầu tiên của căn bệnh. Nên cách ly thêm 1 ngày sau khi các dấu hiệu cúm A ở trẻ đã hết.
• Cho trẻ ở trong phòng sạch sẽ, thoáng mát vào mùa hè và ấm áp vào mùa đông. Nên cho con trẻ tắm rửa, đi vệ sinh ở phòng riêng. Nếu không có nhà vệ sinh riêng thì khi ra ngoài, nên đeo khẩu trang, giữ kín cho trẻ và nhớ rửa tay sạch sẽ sau khi đi vệ sinh.
• Không nên cho trẻ ra ngoài nếu không thật sự cần thiết. Nếu phải ra khỏi phòng thì nên đeo khẩu trang và hạn chế cho trẻ dùng hoặc đụng vào đồ dùng chung của cả nhà.
• Chú ý chế độ ăn của trẻ, cần cung cấp đầy đủ các nhóm chất. Cho trẻ ăn thức ăn mềm, loãng, dễ tiêu hóa, ăn nhiều rau xanh, trái cây và uống nhiều nước.
• Ba mẹ cần tuân thủ cho trẻ uống thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ chuyên khoa, không tự ý mua thuốc cho con hoặc cho trẻ uống quá liều vì có thể gây hại cho trẻ.

Cách chăm sóc trẻ bị cảm cúm

 

9. Biện pháp phòng ngừa triệu chứng cúm A ở trẻ

Triệu chứng cúm A ở trẻ không chỉ khiến con mệt mỏi, khó chịu mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ nguy hiểm nên cần được phòng ngừa từ sớm.

Tiêm phòng

Cách tốt nhất để ngăn ngừa căn bệnh cúm là tiêm phòng hàng năm. Khi tiêm nên chọn mỗi mũi tiêm phòng cúm đều bảo vệ chống lại ba đến bốn loại vi rút cúm khác nhau trong mùa cúm năm đó.

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) khuyến nghị chủng ngừa cúm hàng năm cho tất cả mọi người từ 6 tháng tuổi trở lên.Trẻ em từ 6 tháng đến 8 tuổi cần tiêm hai liều vắc xin cúm có chu kỳ cách nhau bốn tuần nếu:

• Chưa bao giờ tiêm chủng ngừa cúm.
• Trước đây chưa chích hai hoặc nhiều hơn bất kỳ liều vắc xin cúm.

 

Các giải pháp khác

Ba mẹ hãy vận dụng những giải pháp sau để phòng ngừa căn bệnh cúm A ở trẻ:

• Vệ sinh cá nhân mỗi ngày, rửa tay cho trẻ đều đặn.
• Chuẩn bị và đeo khẩu trang y tế cho trẻ mỗi khi ra ngoài.
• Không nên đưa trẻ đến nơi tập trung đông người, nhất là trong thời điểm có dịch bệnh.
• Hạn chế cho trẻ tiếp xúc với nhóm đối tượng có nguy cơ cao bị cúm hoặc nghi ngờ nhiễm cúm.
• Vệ sinh nơi ở đều đặn.
• Bổ sung đầy đủ vitamin, khoáng chất giúp nâng cao đề kháng cho trẻ.
• Khi trẻ có những dấu hiệu của cúm như ho, sổ mũi, sốt thì nên cho con đi khám sớm.
• Rửa tay thường xuyên.
• Tránh tập trung đám đông, đặc biệt là trong thời gian bùng phát dịch.
• Bịt miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi.
• Tự cách ly tại nhà nếu bị sốt và ít nhất 24 giờ sau khi hết sốt.

 

BABY MOM WORLD - THẾ GIỚI CỦA MẸ VÀ BÉ

• Địa chỉ: 102/37/13 Bình Long, P. Phú Thạnh, Q. Tân Phú,  TP HCM
• Hotline: 089.8877.688
• Email: babymomworldvn@gmail.com
• Fanpage: https://www.facebook.com/tasuamevabevn